مراحل فراهم آوری اعضاء
1.مرحله شناسایی
روشهای شناسایی شامل:
الف: رابطین پیوند: در هر بیمارستان یک نفر که معمولا" سرپرستار یا یکی از پرسنل ICU می باشد و با هماهنگی ریاست بیمارستان انتخاب شده است ، در صورت داشتن بیمار مرگ مغزی واحد را مطلع می نماید.
ب: تماس مستمر که توسط هماهنگ کننده به صورت تماس تلفنی با تمام بیمارستانهای تحت پوشش هر دو روز یکبار انجام میگیرد
ج:سرکشی متناوب که توسط هماهنگ کننده ها به صورت مراجعه حضوری سرزده به بیمارستانهای تحت پوشش معمولا" هر 2 هفته یکبار انجام می شود.
2.مرحله ویزیت اولیه:
پس از اطلاع از وجود بیمار مرگ مغزی هماهنگ کننده واحد فراهم آوری به بیمارستان مبداء اعزام می شود. در بیمارستان مربوطه ویزیت اولیه انجام می شود (برخی از بیماران در معاینه اولیه حذف می شوند) چنانچه مرگ مغزی در معاینه اولیه تائید شد سپس نوار مغزی اولیه از بیمار گرفته می شود و فرمهای مربوطه توسط هماهنگ کننده پر می شود.
3.مرحله اخذ رضایت انتقال:
در صورت رضایت خانواده به اهدای عضو، فرم رضایت انتقال توسط همراهان بیمار امضاء شده و بیمار توسط خانواده خود ترخیص می گردد.
4.مرحله یافتن گیرنده:
پس از این مرحله ضمن تماس با وزارتخانه کار یافتن گیرنده براساس گروه خونی و سایز دهنده، وضعیت عمومی گیرنده ها و نوبت آنها در لیست انتظار و تطابق بافتی آغاز میشود.
5.مرحله انتقال:
پس از تکمیل فرم رضایت و انجام مراحل ترخیص و بعد از هماهنگی های لازم آمبولانس مجهز به همراه متخصص بیهوشی و هماهنگ کننده واحد به بیمارستان مبداء ارسال می شود و اهدا کننده به بیمارستان دکتر مسیح دانشوری منتقل می گردد.
6.مرحله نگهداری :
بعد از انتقال به بیمارستان دکتر مسیح دانشوری اهدا کننده به آی سِی یِو منتقل شده و توسط متخصصین بیهوشی وضعیت بیمار پایدار شده و مراحل مراقبت شروع می شود. در طول مرحله نگهداری، متخصص بیهوشی و یکی از هماهنگ کننده ها و یک پرستار مجرب دائما" وضعیت بیمار را کنترل می کنند.
7.مرحله تائید مرگ مغزی:
در این مرحله از متخصصین جراحی اعصاب ، اعصاب، داخلی و بیهوشی به صورت جداگانه دعوت می شود تا بیمار را ویزیت نمایند و مرگ مغزی را در اهدا کننده تائید یا رد کنند . متخصصین مذکور مستقیما" از وزارتخانه و بدون دخالت واحد انتخاب می شوند.
8.مرحله اخذ رضایت هاروست:
پس از تائید مرگ مغزی توسط هر چهار نفر گروه تائید کننده مرگ مغزی، متخصصین پزشکی قانونی بیمار را ویزیت کرده و پس از تائید نهایی مرگ مغزی جلسه توجیهی در محل واحد پیوند با حضور مسئول اهدای عضو ، مددکار ، روانشناس ، نماینده پزشکی قانونی ، هماهنگ کننده ها و خانواده اهدا کننده برگزار می شود و ضمن توجیه خانواده رضایت نهایی برای اهدای عضو از آنها اخذ می شود.
9.مرحله هماهنگی:
در این مرحله هماهنگی با تیمهای مختلف سراسر کشور و مسئولین اتاق عمل و پرسنل درباره زمان عمل و مراحل بعدی انجام می شود.
10.مرحله هاروست:
در این مرحله بیمار به اطاق عمل برده می شود و تحویل تیم حاضر در اطاق عمل داده می شود. خارج سازی اعضا انجام می شود. و در پایان عمل ، محل عمل توسط یکی از جراحان به خوبی ترمیم شده و بیمار تحویل سردخانه می شود.
11.مرحله انتقال متوفی:
در این مرحله پس از انجام مراحل ترخیص توسط واحد فراهم آوری، آمبولانس پزشکی قانونی توسط واحد جهت انتقال به پزشکی قانونی و یا محل تدفین خبر می شود.
12.مرحله تقدیر و شرکت در مراسم خاکسپاری:
در این مرحله هماهنگ کننده واحد فراهم آوری با تقدیرنامه مخصوص و یک دسته گل بزرگ در مراسم ختم اهدا کننده شرکت کرده و ضمن تقدیر از خانواده ، در صورتی که شرایط اجازه دهد متن تقدیرنامه را پشت بلندگو قرائت می نماید.
13.مرحله نگارش گزارش هاروست
پس از انجام هر هاروست گزارش چگونگی انجام آن با کلیه جزئیات توسط مسئول اهدای عضو نوشته می شود.
نگرش های دینی
دین مبین اسلام ، اهمیت فوق العاده ای برای نجات جان انسانها قائل است. چنانچه در قرآن کریم سوره مبارکه مائده آیه 32 به تصریح اشاره شده است که هرگاه کسی باعث بقای نفسی شود مانند آنست که باعث نجات جان تمام انسانها شده است. مرحوم علامه طباطبایی در ذیل و تفسیر آیه مذکور میفرمایند: هر کس یکی را زنده نگه دارد چنان است که همه مردم را زنده نگه داشته است حضرت امام خمینی (ره) در سال 1368 در پاسخ به استفتاء جواز پیوند اعضا از فردی که دچار مرگ مغزی شده است و حیات وی غیر قابل برگشت است فرموده اند :
« بسمه تعالی بر فرض مذکور چنانچه حیات انسان دیگری متوقف بر این باشد با اجازه صاحب قلب یا کبد و امثال آن جایز است »